وابستگی کودک
وابستگی کودک
وابستگی چیست؟
احساساتی که کودک را به شخص دیگری وصل می کند وابستگی یا دلبستگی می نامند که شامل لمس کردن، نگاه کردن، خندیدن ، گوش دادن ،صحبت کردن و نزدیک شدن فیزیکی است.
به طور مثال کودک هنگام ترسیدن و ناراحت شدن و گریه به سوی مادر می دود و آرامش را در آغوش مادر پیدا میکند.
میزان وابستگی کودک :
میزان وابستگی در کودکان متفاوت است بعضی از کودکان از همان ابتدا به توجه بیشتری نیاز دارند و بعضی دیگر کاملا مستقل هستند اما در آخر نوع رفتار والدین است که این شرکت وابستگی را تعیین می کند.
در دو سال اولیه که مادر به کودک خود شیر می دهد بیشترین میزان ارتباط عاطفی بین آنها برقرار میشود. البته رابطه ی عاطفی از زمانی که جنین در رحم مادر است از سمت مادر برقرار میشود و با لمس پوستی نوزاد پیش از قبل خواهد شد. اما کودک معمولا پس از چهار یا پنج ماه این عاطفه و محبت را درک میکند.
وابستگی کودک به پدر و مادر در دو سال اول زندگی نرمال و طبیعی است. بیشترین وابستگی کودک به مادر است و پدر در این رابطه معمولا نقش کمرنگ تری دارد پس از ۲ سال باید به صورت تدریجی این وابستگی کم شود.
روش جدا کردن کودک وابسته از والدین:
اولین بهترین کار برای کم کردن حجم وابستگی کودک جدا کردن او هنگام خواب است و بهتر است محل خواب کودک از پدر و مادر جدا شود. در اوایل زندگی به علت نگرانیهای والدین برای نوزاد توصیه می شود که در معرض دید آنها باشد و در اتاق خواب پدر و مادر بخوابد.
بعد از انجام این کار مرحله بعدی وارد کردن کودک به اجتماع کوچک است. قبل از این که کودک به مهد برود برای کم کردن سطح وابستگی میتوان او را به پارک یا خانه اسباب بازی برد. در این محیط های کوچک با توجه به اینکه مادر حضور دارد کودک آسوده خاطر با همسالان خود ارتباط برقرار میکند و بعد از مدتی که کودک وارد سال سوم زندگی می شود می توان او را به مهدکودک سپرد. چرا که اجتماعی شدن کودک در این سن شکل می گیرد.
نقش پدران در کم کردن وابستگی کودک
پس از دو سالگی پدر می تواند رابطه عمیق با کودک داشته باشد که موجب کم شدن وابستگی کودک خواهد شد. پدر مس تواند تنهایی او را به پارک، خانه کودک و حمام ببرد. حضور پدر باعث میشود وابستگی کودک به مادر کمرنگ شده و راحتتر در محیطهای اجتماعی همچون مهد کودک قرار بگیرد.
وابستگی چندگانه کودک
ممکن است کودک شما به بیش از یک نفر وابستگی داشته باشد. مثلا وابستگی به پدر و مادر ، پدربزرگ و مادربزرگ ، خواهر و برادر و غیره….
و این بدین معنا نیست که شما مراقبان کودک خود را تعویض کنید. مراقب کودک شما باید فردی ثابت باشد تا کودک احساس امنیت کند
نقش مهد کودک در کاهش وابستگی کودک
اگر مادر نتواند در سه سالگی کودک را به مهد بفرستد، میتواند در سه و نیم سالگی، چهار سالگی و پنج سالگی دوباره امتحان کند و اگر موفق نشد، باید کودک را به کلاسهای مختلف بگذارد تا از محیط خانه دور شود و به محیط های دیگر عادت کند. مادر باید کودک را به مربی بسپارد تا با محیط جدید منطبق شود. پدربزرگها و مادربزرگها نیز نقش مهمی در کم کردن وابستگی کودکان دارند و میتوانند با نگهداری ازکودکان و بازی کردن با آنها وابستگی و اضطراب جدایی آنها را کم کنند. حتی در سن پنج سالگی اگر کودک خودش تمایل داشت میتواند برای خواب کنار پدربزرگ و مادربزرگ خود بماند.
نکته بسیار مهم این است که والدین بدانند کودکانی که بعد از دو سالگی همچنان به آنها از نظر فیزیکی و لمسی وابسته هستند ممکن است دچار استرس و اضطراب جدایی باشند و این مسئله معمولا طبیعی نیست. هر پدر و مادر مسؤولی باید بین ۳-۲ سالگی به فرزندش کمک کند تا وابستگیاش کمتر شود. مثلاً زمانی که مادر بعد از دو سالگی بچه را از شیر میگیرد، نباید سینهاش را در اختیار فرزند خود قرار دهد. چرا که کودک دوست دارد با سینه مادر بازی کند یا به آن بچسبد.
انواع وابستگی در سنین مختلف
-
از بدو تولد تا شش ماهگی :
به طورمیانگین تا سن شش الی هفت ماهگی، کودک وابستگی به هیچکس ندارد. اما با تنها ماندن احساس ترس میکند و ممکن است شروع به گریه وبی قراری کند. ولی هر کسی می تواند به او آرامش دهد. در این دوره نیازمند توجه است اما توجه شخص خاصی را نمی طلبد.
-
شش ماهگی تا دوازده ماهگی:
در این بازه ی زمانی هم به تنها ماندن اعتراض میکند ولی در حقیقت به ترک کردن مادر یا مراقب اش اعتراض می کند. جدا شدن از مادر یا پرستار برای او معنا پیدا می کند، زیرا اکنون نسبت به او وابستگی یا دلبستگی یافته است. حضورمهمانان و افراد غریبه باعث ناراحتی او می شود و تلاش می کند تا در آغوش شما مادر به آن ها خیره شده و سپس ارتباط برقرار کند یا به آغوش آنها برود.
-
دوازده ماهگی تا هجده ماهگی:
این دوران را می توان آسیب پذیرترین دوران زندگی او به شمار آورد. فاصله دوازده تا هجده ماهگی زمانی است که در طی آن دلبستگی های خاص به حداکثر می رسند. نیاز به تماس که در یک سالگی از طریق نوازش و لمس فیزیکی تامین می شد به طور تدریجی به تماس اجتماعی گسترش می یابد. در سال دوم زندگی علاوه بر تماس فیزیکی کودک نیازمند تماس اجتماعی از مانند نگاه کردن، گوش دادن و صحبت کردن است.
راه های درمان اضطراب بعد از جدایی و کم کردن وابستگی
- مراجعه به روانپزشک کودکان در صورتی که کودک تحت هیچ شرایطی از شما جدا نمی شود.
- ترس و اضظراب او را درک کنید. ترسیدن و مضطرب بودن او کاملا واقعی است. روی رفتار های او تمرکز نکنید و دائما به او تذکر ندهید
- بدون مطلع کردن کودک هرگز او را ترک نکنید. سعی کنید برنامه ی خود را به طور ساده با او در میان بگذارید. ترک کردن ناگهانی او را دچار ترس نا امنی میکند.
- به هیچ عنوان او را با کودک دیگری مقایسه نکنید.
- عجله نکنید و انتظار نداشته باشید کودک یک شبه از شما جدا شود.
- برای جدا کردن کودک به او باج ندهید. اینکه وعده ی اسباب بازی و خوراکی و پارک بردن به او می دهید ، باعث بد عادت شدن او می شود و هر بار به هنگام خروج از منزل انتظار پاداش خواهد داشت. سعی کنید کودک به رفت و آمد هایتان عادت کند و با بازی های ساده مانند قایم موشک اطمینان دیدار دوباره ی خود را به او بدهید .
جهت استفاده از خدمات درمانی روانشناسی کودک و رزرو نوبت با متخصصان می توانید با شماره های زیر تماس بگیرید
02122636858 – 09212773724
مطالب پیشنهادی